Όσο γλυκιά κι αν είναι, δυστυχώς η ζάχαρη που προσθέτουμε καθημερινά στο διατροφικό μας πλάνο είναι ένα από τα χειρότερα τρόφιμα της σύγχρονης διατροφής. Το ότι θα τη μειώσετε, όμως, ή θα αποφασίσετε να την… εξορίσετε από τη διατροφή σας, δεν σημαίνει ότι πρέπει να απαρνηθείτε τις γλυκές γεύσεις εν γένει. Υπάρχει πάντα το μέλι και το σιρόπι αγαύης που εγώ προτιμώ για τα γλυκά μου, όπως και άλλες φυσικές γλυκαντικές ουσίες που μπορούν να καλύψουν το κενό. Για να στραφείτε, όμως, συνειδητά προς τις εναλλακτικές, πρέπει πρώτα να κατανοήσετε πόσο βλαβερή είναι η ζάχαρη για την υγεία και το μεταβολισμό σας. Και κάπου εδώ, έρχομαι να σας βοηθήσω να καταλάβετε γιατί πρέπει να την απαρνηθείτε και να βρείτε τη γλυκιά γεύση σε πιο υγιεινές επιλογές.

Δεν περιέχει θρεπτικά συστατικά και κάνει κακό στα δόντια
Σίγουρα το έχετε ακούσει εκατομμύρια φορές, αλλά αποτελεί σημαντικό λόγο να αποφεύγετε τη ζάχαρη: προσθέτει αρκετές θερμίδες στη διατροφή, χωρίς κανένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό –γι’ αυτό και ονομάζονται «κενές θερμίδες». Δεν έχει καθόλου πρωτεΐνη, καλά λιπαρά, βιταμίνες ή μέταλλα και το μόνο που σας παρέχει είναι ενέργεια. Όταν, μάλιστα, το 10-20% των ημερήσιων θερμίδων προέρχονται από ζάχαρη και γλυκά, τότε μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις. Σαν να μην έφτανε αυτό, κάνει κακό και στο χαμόγελό σας, αφού παρέχει εύπεπτη ενέργεια για τα κακά βακτήρια της στοματικής κοιλότητας.

Επιβαρύνει το συκώτι
Προτού η ζάχαρη περάσει στην κυκλοφορία του αίματος από το πεπτικό σύστημα, διασπάται σε 2 απλά σάκχαρα: τη γλυκόζη (που βρίσκεται σε κάθε ζωντανό κύτταρο του πλανήτη κι αν δεν τη λαμβάνουμε από τη διατροφή, την παράγει ο οργανισμός) και τη φρουκτόζη (η οποία δεν παράγεται σε σημαντικές ποσότητες και δεν την έχουμε ιδιαίτερη ανάγκη). Η φρουκτόζη μπορεί να μεταβολιστεί από το συκώτι, κάτι που δεν αποτελεί πρόβλημα, αν την καταναλώνουμε περιορισμένα (π.χ. από τα φρούτα) ή μετά την άσκηση, γιατί τότε μετατρέπεται σε γλυκογόνο και αποθηκεύεται στο συκώτι μέχρι να τη χρειαστούμε. Αν, όμως, το συκώτι «γεμίσει» γλυκογόνο, η κατανάλωση φρουκτόζης το υπερφορτώνει και το πιέζει να τη μετατρέψει σε λίπος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα λιπαρό συκώτι και διάφορα προβλήματα, κάτι που όμως, δεν ισχύει με τη φρουκτόζη από τα φρούτα –είναι σχεδόν απίθανο να υπερκαταναλώσει κάποιος φρουκτόζη από αυτά- και σίγουρα ισχύει σε μικρότερο βαθμό στους ανθρώπους που ασκούνται.

Οδηγεί σε μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος
Όταν η φρουκτόζη μετατρέπεται σε λίπος στο συκώτι, αποβάλλεται ως πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (VLDLχοληστερόλη). Παρ’ όλ’ αυτά δεν αποβάλλονται όλα τα λίπη, με κάποια να παραμένουν στο συκώτι, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος. Η νόσος αυτή αυξάνεται όλο και περισσότερο στις δυτικές κοινωνίες και σχετίζεται με μεταβολικές παθήσεις, ενώ οι έρευνες δείχνουν ότι όσοι παρουσιάζουν λιπαρό συκώτι, καταναλώνουν 2-3 φορές παραπάνω φρουκτόζη από το μέσο άνθρωπο.

Μπορεί να προκαλέσει αντίσταση στην ινσουλίνη και να οδηγήσει σε μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη
Η ινσουλίνη είναι σημαντική ορμόνη στον οργανισμό, που επιτρέπει στη γλυκόζη να εισχωρήσει στα κύτταρα από το αίμα και τους δίνει την εντολή να «κάψουν» γλυκόζη αντί για λίπος. Η πολλή γλυκόζη στο αίμα είναι εξαιρετικά τοξική και αποτελεί έναν από τους λόγους επιπλοκών στο διαβήτη, όπως η τύφλωση. Ένας παράγοντας της μεταβολικής δυσλειτουργίας που προέρχεται από το δυτικό μοντέλο διατροφής είναι ότι η ινσουλίνη σταματά να «δουλεύει» όπως θα έπρεπε και τα κύτταρα αναπτύσσουν αντίσταση σε αυτή, κάτι που οδηγεί σε διάφορες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του μεταβολικού συνδρόμου, της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών παθήσεων και ειδικά του διαβήτη τύπου ΙΙ. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση ζάχαρης σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη, ειδικά όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες, γι’ αυτό φροντίστε να την περιορίσετε στο ελάχιστο.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου ΙΙ
Όταν τα κύτταρά μαςαναπτύσσουν αντίσταση στην ινσουλίνη, τα β-κύτταρα στο πάγκρεας εκκρίνουν περισσότερη. Όσο η αντίσταση στην ινσουλίνη χειροτερεύει, όμως, το πάγκρεας δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην ανάγκη για περισσότερη ινσουλίνη για να κρατήσει το σάκχαρο στο αίμα σε χαμηλά επίπεδα και τότε αυτό εκτοξεύεται και οδηγούμαστε σε διαβήτη τύπου ΙΙ. Λόγω του ότι η ζάχαρη μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση στην ινσουλίνη, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όσοι καταναλώνουν γλυκά παρουσιάζουν 83% μεγαλύτερο κίνδυνο για διαβήτη τύπου ΙΙ.

Προωθεί το λίπος και το πάχος
Δεν είναι όλες οι θερμίδες ίδιες και κάποιες τροφές έχουν διαφορετική επίδραση στον εγκέφαλο και τις ορμόνες που ελέγχουν την πρόσληψη φαγητού από άλλες. Έρευνες δείχνουν ότι η φρουκτόζη δεν έχει την ίδια επίδραση στον κορεσμό με τη γλυκόζη. Συγκεκριμένα, η φρουκτόζη δεν προκαλεί κορεσμό, ούτε μειώνει την γκρελίνη, ορμόνη που σχετίζεται με την πείνα, όπως η γλυκόζη κι έτσι οι θερμίδες από τη ζάχαρη δεν είναι τόσο χορταστικές, κάτι που μπορεί να μεταφραστεί σε αυξημένη πρόσληψη τροφής μέσα στη μέρα και σε αύξηση του βάρους.

Είναι εθιστική
Η κατανάλωση ζάχαρης οδηγεί σε απελευθέρωση ντοπαμίνης στο κέντρο επιβράβευσης του εγκεφάλου. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι η ζάχαρη, όπως και πολλά junkfood, μπορεί να προκαλέσει μεγάλη απελευθέρωση, πολύ μεγαλύτερη από αυτή που πραγματοποιείται όταν καταναλώνουμε φυτικές, ανεπεξέργαστες τροφές. Γι’ αυτό το λόγο, οι άνθρωποι που είναι επιρρεπείς στον εθισμό, μπορεί να εθιστούν σημαντικά στη ζάχαρη και τότε, το μόνο που μπορεί να δουλέψει στην απεξάρτησή τους είναι η πλήρης αποχή από την κατανάλωσή της.

Αποτελεί σημαντικό παράγοντα παχυσαρκίας σε παιδιά και ενήλικες
Ο συνδυασμός των παραπάνω, δηλαδή του μειωμένου αισθήματος κορεσμού που προσφέρει και ο εθισμός σε αυτή, μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε αυξημένο βάρος. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν την περισσότερη ζάχαρη είναι αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνουν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, ανεξαρτήτως ηλικιακής ομάδας, σύμφωνα με έρευνες. Ακόμη πιο στενάχωρο είναι το γεγονός ότι αυτός ο συσχετισμός είναι ακόμη πιο έντονος σε παιδιά, όπου κάθε μερίδα ημερησίως αναψυκτικών με ζάχαρη συνδέεται με 60% αύξηση του κινδύνου παχυσαρκίας.

Αυξάνει τη χοληστερίνη και κάνει κακό στην καρδιά

Οι έρευνες που καθιστούν τη ζάχαρη πρωταρχικό ένοχο εμφάνισης καρδιοπαθειών ολοένα και αυξάνονται έναντι του λίπους, λόγω των βλαβερών συνεπειών της φρουκτόζης στο μεταβολισμό. Σύμφωνα με έρευνες, οι μεγάλες ποσότητες φρουκτόζης αυξάνουν τα τριγλυκερίδια, το σάκχαρο στο αίμα, τα επίπεδα ινσουλίνης και το κοιλιακό λίπος σε μόλις 10 εβδομάδες. Όλα αυτά αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθειες, γι’ αυτό αν θέλετε να έχετε την υγειά σας και τη σιλουέτα σας, βρείτε τρόπους να φέρετε τη γλυκιά γεύση στη διατροφή σας αλλιώς. Οι συνταγές του blog θα σας βοηθήσουν!